Skandal, bunt, dyskusja, erotyzm i nagość, tych kilka pojęć w bardzo prosty sposób
łączy się z terminem "Sztuka".
Od starożytności sztuka była nieodłączną częścią życia
społeczności.
Pokazywała wojny, idee polityczne i sakralne, a nawet wpływała na
ludzkie otoczenie.
W świecie sztuki nie zabrakło również miejsca dla życia
codziennego.
Artyści biorący czynny udział w życiu społecznym wyrażali swoje
zdanie na ten temat za pomocą sztuki. Czasem chwalili, a niekiedy krytykowali
obyczajowość...
Jednym z nieodłącznych tematów życia społecznego był
seks.
Erotyzm towarzyszy sztuce od dawna, jednak zawsze występuje w
nieco innej formie...
Raz jako forma miłości, innym razem jako grzech.
[A. Canova "Amor i Psyche"]
Tematy związane z seksem okazują się być ponadczasowymi, zwłaszcza
w Polsce.
Tu rozmowy na "te" tematy są prawdziwym tabu.
Ostatnio na portalu WawaLove pojawiły się artykuły na temat seksu.
Pierwszy dotyczył wystawy "Body Work", dotyczącej ludzkiej
cielesności.
Drugi z kolei to „porno-dzień” na Uniwersytecie Warszawskim.
Jaka była reakcja publiki?
Przyglądając się komentarzom trudno
o inne wnioski niż przygnębiające...
Polacy nie są przygotowani do rozmów o seksie!
Świadomość rodaków wciąż pozostaje przyćmiona przez
średniowiecznie doktryny kościoła katolickiego.
Cała ta sytuacja przypomina Europę Belle Epoque. Wówczas miasta
były spowite doktryną kłamstwa. Na ambonach i ulicach głoszono o tym, że seks
to zło.
Z kolei prostytucja kwitła.
O tym oczywiście głośno mówić nie chciano. Wówczas do akcji
wkroczyli artyści. Powołali oni do życia szereg skandalizujących dzieł. Na
reakcję publiki długo czekać nie musieli...
[G. Klimt "Trzy Gorgony" fragment dzieła "Fryz Beethovena"]
Dzieła chciano zdejmować ze ścian, cenzurować, a nawet palić, a
jednak się nie udało.
Któż z nas kojarzy prace Gustava Klimt'a, czy Toulouse’a
Lautrec'a...
Idea skandalu jednak nie dotyczy tylko Austrii i Francji.
Na polskim gruncie oburzenie wywołały prace Julity Wójcik,
Jacka Markiewicza, czy Doroty Nieznalskiej.
Julita Wójcik tworząc słynną, wielokrotnie już omawianą,
"Tęczę" na Placu Zbawiciela, zapewne nie spodziewała się, że jej
praca stanie się symbolem homoseksualizmu. Jej wielokrotne tłumaczenia jednak
nie przyniosły żadnych skutków, a instalacja stawała się ofiarą licznych
podpaleń.
Jacek Markiewicz nie doczekał się braw za nagie adorowanie Jezusa
Chrystusa. Po dziś dzień w archiwach "Neewsweek'a" możemy podziwiać
pamiątkowe zdjęcie przedstawiające starsze pokolenie bojkotujące jego krótki
film.
Natomiast Dorotę Nieznalską z powodu pracy pt. "Pasja" czekał
trwający dziesięć lat proces!
Czy
rozgłos jest ważniejszy niż szacunek?
Należy jednak zauważyć, że ich zachodnioeuropejscy poprzednicy
szokowali, jedynie prostytucją, namiętnością i seksem.
[G. Courbet "Źródło Wszechrzeczy"]
Niestety należy przyznać po latach, iż Gustav Klimt poległ.
Jego prace, wielokrotnie reprodukowane na fajansowych kubkach,
filiżankach itp. przestały być czytelne.
Dawniej skandalizujący "Pocałunek" obecnie stał się czymś
zwyczajnym.
[G. Klimt "Pocałunek"]
Ludzie kupujący reprodukcje nie patrzą już na temat, a na urodę
dzieła!
Czy zatem nasi polscy skandaliści mają rację?
Przecież nie pokazali oni prostytucji i namiętności, a wywołali
skandal łącząc religię i erotyzm.
Czy ich działania naprawdę dążą do wyzwolenia polskiej świadomości
seksualnej, czy do zdobycia rozgłosu?
"Tęcza" w tym przypadku wypada dość blado. Jej jedynymi
grzechami były lokalizacja, przed kościołem Zbawiciela, oraz skojarzenie z
homoseksualizmem. W sumie to dość dziwne, że prosta instalacja kwiatowa
wywołała taką dyskusję jednocześnie stając się symbolem "zła". Co
ciekawsze kilka lat wcześniej ów stereotyp wyśmiał Andrzej Mleczko.
Jednak czy te prace można uznać za ponadczasowe dla naszej kultury
dzieła sztuki? A jeśli tak, to czy naprawdę artyści mają szansę zmienić mentalność
społeczeństwa?
[P.Picasso "Panny z Awinionu"]
W końcu nie zawsze tak było.
W przedwojennej Warszawie prostytucji nie ukrywano w salonach
masażu, a obecność uciążliwego biznesu nie pociągała za sobą licznych protestów
z udziałem krzyża.
Dziś powstanie klubu "Go-Go" przy Krakowskim
Przedmieściu staje się tematem na pierwsze strony
gazet...
Czyżby II Wojna Światowa i PRL aż tak cofnęły nasz kraj w rozwoju?
Jeśli tak, to może czas najwyższy zrzucić habit i przyznać się do
białych kozaków...
