18 lipca 2013

Czym jest Sztuka?

"Ryczący automobil jest piękniejszy od Nike z Samotraki" tak o sztuce pisał w XX w. futurysta Filippo Marinetti.
Czy miał rację?
Oczywiście ciężko się dziwić ówczesnemu zachwytowi nad rozwojem technologii. Życie ludzkie dopiero zaczynało przyśpieszać, miasta rosły w górę i jaśniały, a codzienność nabierała nowego, prostszego w obsłudze, znaczenia.
Dziś technologia jest dla nas niczym innym jak elementem każdego dnia.
Niemal codziennie logujemy się na portalach społecznościowych typu Facebook, czy Twitter.
Aktualizujemy tam informacje o sobie, o tym co robimy, z kim się spotykamy itd.
Dostęp do informacji z drugiej strony globu już nas nie zachwyca. Wydarzenia mające miejsce, czy to w Chinach, czy to znowu w Peru możemy sprawdzić w przeciągu kilku sekund!
Mimo to warto choć przez chwilę zastanowić się nad wypowiedzią włoskiego artysty.


Wiemy dlaczego tak napisał, ale czy jesteśmy w stanie dojrzeć ukryty sens tego zdania?
Czy poprzez swoją wypowiedź, aby nie zasygnalizował on, że "ryczący automobil" stanowiący kolejną zdobycz technologii także nie jest sztuką?
XX wiek kojarzymy głównie z wojnami i rozwojem technologii. Jednak tylko nieliczni wiedzą także o absolutnie niezwykłych zmianach, które wówczas zaszły w dziedzinie sztuki.
To właśnie dokonania poprzedniego wieku stworzyły nasze otoczenie!
Nie od wczoraj wiadomo, że to przeszłość odpowiada za dokonania przyszłości.
W kwestii Sztuki pisanej przez duże "S" kolejne lata zmieniały wszystko. Kolejne epoki pozostawiając po sobie cenne pamiątki kształtowały coraz nowsze zapotrzebowania.



Starożytność dała podstawy europejskiej cywilizacji, Średniowiecze ukształtowało świat sakralny, Renesans zaprzeczył ideom poprzedniej epoki i przywrócił kult antyku. Te z kolei trwały i ulegały transformacji niestrudzenie, aż do połowy XX wieku!




Pamiętajmy o tym, że podczas, gdy na zachodzie panował już modernizm, to na gruncie wschodnim wciąż czerpano z klasyki, aby tworzyć "Pałace dla ludu".
Jeśli chodzi o ewolucję sztuki to można się nawet pokusić o twierdzenie, że to koniec XIX wieku stworzył dzisiejszą Sztukę.



Który styl najbardziej?
Otóż secesja! Tak naprawdę styl ten nie wyróżniłby się niczym nowym gdyby nie kilka absolutnie genialnych założeń.
Przede wszystkim sztuka skierowała swą uwagę ku życiu codziennym przeciętnego śmiertelnika.
Opuszczając stare salony stała się czymś powszechnie dostępnym, a przez to także niezwykle popularnym.
Poza rozszerzeniem odbiorców swój sukces "Belle Epoque" zawdzięcza wspieraniu, obecnej już wówczas, idei poszukiwania tożsamości kulturowo-etnicznej.



Kosmopolityczne idee zostały wyparte przez potrzeby odnalezienia odrębności.
Poza tym styl ten był bardzo praktyczny. W architekturze pojawiły się wówczas idee funkcjonalizmu. Domy projektowano tak, by były nie tylko cieszyły oko, ale i były praktyczne w użytkowaniu.
Wygląd, funkcja i odbiorca.
Te trzy słowa przecież po dziś dzień rządzą światem sztuki!
Oczywiście projektowanie obiektów codziennego użytku zostało określone jako "Design".
W Polsce kreowanie obiektów pięknych i jednocześnie dopasowanych do naszych potrzeb nazwano Sztuką Stosowaną. Z czasem nazwę zmieniono. Dziś, mimo własnych określeń takich jak Sztuka Użytkowa, czy Wzornictwo Przemysłowe, wolimy korzystać z krótkiego angielskiego słowa "Design".

(fot. Olga)

Osobiście muszę przyznać, że jestem zwolennikiem idei wprowadzonych przez Secesję.
Przecież poprzednie epoki zamykały Sztukę w ramach świata elit!

(fot. Olga)

Czy naprawdę warto by było do tego wracać?
Bądźmy szczerzy Akademizm wciąż jest żywy- Każdy nowicjusz musi przebrnąć przez zagadnienia takie jak Złoty Podział, czy Martwa Natura.

Kwestią pozostaje jednak obecność klasyki w życiu codziennym.
Dlaczego tak rzadko młodsze pokolenia sięgają do akademickich idei?
Przede wszystkim dlatego, że większość tematów została już przez kogoś zrealizowana.
Poza tym, czy ktokolwiek z nas ma dziś czas na to, aby w całym tym pędzie życia znaleźć dobrych kilka godzin, jak nie dni, na zajmowanie się jednym płótnem?

(fot. Olga)

Czasu się nie cofnie, a świat wciąż skrywa przed nami wiele tajemnic. Dzięki dokonaniom naszych przodków mianem Sztuki nie określa się tylko malarstwa, ale także szkic, grafię, rzeźbę architekturę, we wszelkich jej odmianach, oraz wszystko to co dookoła nas! Może zatem zadaniem sztuki XXI wieku jest właśnie skorzystanie z otwartych ram i znalezienie nowych form wyrazu?